"Thượng Lâm Xuân Đán 上林春旦 "

Năm nay là năm Giáp Ngọ, là năm tuổi của tôi - một vòng đời loanh quanh đưa tôi đi mãi đến 60 năm sau trở về điểm tiếp giáp để nối cái vòng tròn năm Giáp Ngọ của thủa sơ sinh và năm Giáp Ngọ của tuổi 60.

Mấy năm nay có một thôi thúc âm thầm chờ đợi đến điểm tiếp giáp này trong tôi, và như một kỳ duyên, trong tháng Hai (tháng Giêng AL) năm nay - vào sinh nhật của mình - tôi đã sắp xếp được đúng thời gian đó để đi về miền Bắc, để đặt chân lên đất Hải Phòng - nơi chôn nhau cắt rún, để được hướng về Cầu Giấy, Từ Liêm, Hà Nội quê Mẹ và đi về cái xã nhỏ Đông Ngũ ở tỉnh Quảng Ninh xa xôi để được thắp nén nhang lên mộ của Ông Bà, đã từ Quảng Tây TQ qua và cuối cùng Ông Bà cũng nằm xuống và gối đầu trên lưng một ngọn đồi cao trên đất nước này để nhìn về đàn con cháu đang sống ở khắp các nơi.

Tôi có rất nhiều kỷ niệm về các ngày sinh của mình, một phần vì tập tục của gia đình của bản thân, một phần vì sự thương yêu của bạn bè và đồng nghiệp nữa.. kỷ niêm nào cũng ghi dấu ấn trong tôi. Nhưng khi gần đến con số 60, thì từ sinh nhật năm ngoái đến sinh nhật năm nay, sinh nhật nào cũng đầy ắp tình thân yêu của gia đình, đồng nghiệp và bè bạn.. nhất là trong năm nay khi cái vòng 60 vừa khép kín thì nhiều kỷ niệm và những suy tư càng sâu lắng hơn khiến tôi nung nấu nhiều điều muốn viết về nó, nhưng rồi vì sức khỏe vì công việc nên cái thời gian muốn viết của tôi càng bị trượt dài đi.

Nhưng cuối tháng Sáu vừa rồi trong dịp tôi bay về Hà Nội thăm con cháu, thêm hai kỷ niệm mà khi tôi được sở hữu đã làm tôi rúng động đến tận tâm can..


** Một là tôi được sở hữu bức tranh "Vạn lý độc hành" của họa sĩ Đỗ Đức. 


** Và được một bức thư pháp do Toro, người bạn nhỏ bác học, giỏi dắn và thâm thúy của tôi tặng. Mà người viết bức tranh thư pháp đó lại là cụ Nguyễn Văn Bách, được người đời xưng tụng là "Lỗ công Nguyễn Văn Bách: Cây đại thụ Thư pháp Việt Nam", thật quý hóa lắm thay!


Cụ Nguyễn Văn Bách (hình trên net)

Khi nghe Toro đọc từng từ một mảnh giấy và trong tranh mà tim can tôi tự nhiên rúng động theo từng chữ, cảm giác khó tả.. một số mệnh được thể hiện, được bóc trần chỉ trong vài chữ của người.

1.

百 蕾 雪 裏 方 沉 睡
一 見 枝 頭 白 半 開

Bách lôi tuyết lí phương trầm thụy
 Nhất kiến chi đầu bạch bán khai

Dịch nghĩa:

Hàng trăm búp hoa chìm ngủ say trong tuyết
Một lần thấy, đầu cành búp trắng đã hé nở nửa nụ.

Biên dịch ý thơ:

Trăm búp hoa chìm ngủ sâu trong tuyết
Một thoáng nhìn, đầu cành búp trắng đã nở hoa..


2. Bức tranh thư pháp : "Thượng Lâm Xuân Đán"



Vì trình độ nhìn thư pháp lối chữ thảo của tôi có hạn, nên tôi phải tra cứu và hỏi lại Toro, mới có thể gõ được chính xác từng chữ vào vi tính để nhìn nét chữ chân phương sẽ dễ đọc hơn lối chữ thư pháp của Lỗ Công Nguyễn Văn Bách.

甲午年荷月陳樹梅夫人惠存
上林春旦
記者阮潘謙莊贈

Dịch Hán Việt:

Giáp Ngọ niên Hạ nguyệt Trần Thụ Mai Phu nhân huệ tồn
THƯỢNG LÂM XUÂN ĐÁN
Kí giả Nguyễn Phan Khiêm trang tặng

Dịch nghĩa:

Tháng Hà năm Giáp Ngọ, biếu Phu nhân Trần Thụ Mai để lưu niệm.
TRONG RỪNG BUỔI SÁNG MÙA XUÂN
Ký giả Nguyễn Phan Khiêm kính tặng.

Dịch ý :

@ Huệ tồn : Chính là biếu cho bạn để lưu niệm bảo tồn. 

@ Hạ nguyệt: Mùa Hạ theo âm lịch tức là tháng Tư, tháng Năm, tháng Sáu, nên ta cũng có thể hiểu là Hạ nguyệt ở đây là những tháng trong mùa Hạ. Vì thư pháp viết vào tháng Sáu năm 2014 Giáp Ngọ nên Lỗ Công đã viết là Giáp Ngọ niên Hạ Nguyêt : Tháng Sáu năm Giáp Ngọ.

@ 上林春旦 THƯỢNG LÂM XUÂN ĐÁN

Chữ THƯỢNG LÂM ở đây có thể hiểu là VƯỜN THƯỢNG UYỂN, VƯỜN CÂY, VƯỜN HOA, nhưng tôi lại thích cái ý của chính nó là TRONG RỪNG SÂU.

• Trên non cao rừng sâu bỗng thức dậy vì ánh bình minh rực rỡ của một buổi sáng mùa xuân ấm áp;

• Búp Mai trắng ngủ sâu trong tuyết suốt mùa đông chỉ một cái nhìn của mùa xuân đã bật lên hé nửa nụ chào đón nắng lung linh.

Gõ vào Google thì đầy các trang nói về Cụ Nguyễn Văn Bách, riêng tôi chưa có duyên được gặp Cụ, vậy mà Cụ chỉ nghe Toro kể sơ qua một chút tiểu sử đầy kinh kịch của tôi, Cụ đã phóng bút chỉ viết 4 chữ và hai câu, không dám giải thích ý sâu hơn, chỉ viết lại chút cảm xúc khi nghe và đọc, những xúc cảm dâng trào và rúng động sâu xa, cảm thấy như thấy chính mình.

Toro ơi! Cám ơn em đã có món quà đầy ý nghĩa cho chị.

TTM
PP. 15/07/2014
Viết cho buổi gặp mặt tại Hà Nội 29/06/2014