"Vạn lý độc hành"

Tôi dừng trước một bức tranh sơn dầu ở ngay ngạch cửa phòng tranh của anh Đông Ngàn Đỗ Đức, hình ảnh một con ngựa độc hành đang được treo ở nơi ấy.




Hình lấy ở trang web: http://www.dongngandoduc.com/


Tôi ngẩn ra ngắm và hỏi anh :

• "Anh Đông Ngàn ơi! Con ngựa đang thồ gì trên lưng?"

Anh Đông Ngàn chưa trả lời ngay mà quay lại hỏi tôi :

• "Chị có thấy gì khác trong bức tranh ngựa này" và anh nói tiếp:
• "Bức tranh này mang tên VẠN LÝ ĐỘC HÀNH, vẽ một con ngựa, lưng thồ hành lí, đang lặng lẽ bước trên đường vô định. Mà không có đường đi, không có người dắt..  con ngựa này là con ngựa thân phận, đó hình ảnh của một đời người… “Vạn lí độc hành” chính là thân phận một kiếp người. Tôi vẽ nó trong suy tư ấy.".

Tôi nhìn kỹ, đúng thật, một con ngựa thồ nặng đang bước đi, đang bước chứ không phải đang phi nước đại, dưới vó ngựa là núi đá, là lá rừng, hay là mây.. tùy mình nghĩ vậy.

Tôi theo anh bước vào trong vừa ngắm tranh vừa nghe anh giới thiệu từng bức họa. Trong phòng có khoảng hơn mươi bức họa những con ngựa ở trên vùng rẻo cao, nhưng khi xem đến quyển NGỰA TRÊN NÚI xuất bản vào năm 2013, nhìn vào danh mục tranh triển lãm của anh lên tới 51 tranh sơn dầu, nhìn sâu vào từng bức tranh thì tôi mới thấy hết những thâm trầm trong từng nét vẽ trên từng dáng của những con ngựa đang đứng, đang bước đi trên núi, trên đá, trong heo hút.. của anh.






Trở lại câu chuyện ở phòng tranh, lúc ấy tôi đang được anh Đông Ngàn giới thiệu mấy bức tranh Sen mà anh vừa vẽ xong, nhưng không hiểu sao trong lòng tôi cứ thúc dục tôi quay về với bức "VẠN LÝ ĐỘC HÀNH ", thế là tôi trở lại nơi treo bức tranh ... và tôi đã mang nó từ Hà Nội bay về Sài Gòn.




Trong tranh, hình ảnh con ngựa với cái đầu không cúi thấp, cái đuôi không vung cao lên, trên lưng vác thồ hành lý, phía trước mặt không có con đường, chỉ có con ngựa dấn những bước chân về phía trước trên con đường.. hư không, con ngựa đã tự tạo con đường cho riêng mình, hình ảnh của một sự tận tụy nhẫn nại khác hẳn với hình ảnh con ngựa phóng nước đại như ta thường thấy, và rồi chỉ một thoáng ta thấy ngoài một chút màu xanh xa xa của núi rừng, bước chân đã đưa con ngựa đi để dần dần như nhòa đi con ngựa lẫn vào vách núi đá hay lẫn vào màu lá rừng rụng vàng sẫm..

Hình ảnh đó làm cho tôi liên tưởng đến hình ảnh của đời người, liên tưởng đến chính bản thân mình, có lẽ tại tôi mang cái tuổi con Ngọ chăng? Đã bao nhiêu năm trong những chuyến bay, một mình ngồi trong sân ga đông người nhưng tôi vẫn độc hành; tôi bôn ba lặn lội trong dòng đời vui thì chia sẻ buồn thì riêng mang của mình, tôi độc hành.. Có lẽ thế chăng? Cho nên trong phòng tranh có bức tranh ngựa có đôi có cặp, có bức có cả người đồng hành với ngựa.. bức nào cũng có ý nghĩa riêng nhưng lại không thôi thúc tôi, cái độc hành của con ngựa này đã ám vào tôi ngay khi tôi bước qua ngưỡng cửa của phòng tranh này.

Trong kinh Phật quyển "Tương Ưng Ố Kinh - Gậy thúc ngựa", Đức Phật sau khi thành đạo, trên các nẻo đường du hóa, có hơn một lần Đức Đạo Sư đã mang loài ngựa ra làm hình ảnh ví dụ để huấn thị hàng môn đệ:

“Này các Tỳ kheo! Trên đời này có bốn loại ngựa hay:

1. Hạng ngựa vừa thấy bóng roi đã chạy, như người vừa nghe nhắc rằng có ai đó mệnh chung liền tỉnh ngộ tu tập và đạt kết quả tốt.
2. Hạng ngựa không sợ bóng roi, chỉ sợ gậy (có đóng đinh nhọn) thúc vào mông, giống như người vừa thấy ai đó mệnh chung, liền tỉnh ngộ, tinh cần tu tập và đạt kết quả tốt.
3. Hạng ngựa đợi gậy đâm vào thịt mới sợ, như hạng người khi tận mắt thấy thân nhân mình mệnh chung, liền tỉnh ngộ, tinh cần tu tập và đạt kết quả tốt.
4. Hạng ngựa đợi đến lúc gậy thúc thấu xương mới sợ, như hạng người khi tự thân bị bệnh khổ mới tỉnh ngộ, tinh cần tu tập và đạt kết quả tốt”.

(Tương Ưng ố Kinh Gậy thúc ngựa)

Thì con Vạn Lý Độc Hành này không thuộc bốn loại trên, nó đã buông bỏ vượt qua những vướng mắc của cuộc đời, vượt qua những đoạn đường phong trần gập ghềnh đầy bão táp vùi dập, nó đã hoàn toàn bỏ được cái tâm cố chấp, kiến tánh mà sải bước đi về phía trước đi cho hết con đường của đời mình..

Cám ơn anh Đông Ngàn Đỗ Đức, người đã vẽ bức tranh sắc sắc không không này!

TTM.
PP. 10/07/2014